قلندریان ایمان، فقیه زهرا سادات. آینده پژوهی شهری: مرور نظام مند مطالعات شهری ایران در بازه زمانی 1390-1401. فصلنامه چشم انداز شهرهای آینده. 1403; 5 (2) :59-80
URL: http://jvfc.ir/article-1-320-fa.html
1- استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران ، ghalandarian@um.ac.ir
2- دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده: (6374 مشاهده)
آینده پژوهی از حدود یک دهه پیش توجه پژوهشگران داخلی را به خود جلب کرده است. این دانش به دلیل عدم تعمیق آن در لایه های سیاستگذاری، برنامهریزی و تنظیمگری و فقدان زیرساختهای فکری و فرهنگی موردنیاز، هنوز به شکلی شایسته در کشور نهادینه نشده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نظاممند مطالعات داخل ایران به ارائه ابعاد و شاخصهای آینده پژوهی پرداخته است. این پژوهش از نظر هدف، در گروه تحقیق های کاربردی قرار دارد و از نظر نوع و ماهیت داده ها، کیفی است. پژوهشی توصیفی تحلیلی بوده و با رویکرد فرامطالعه انجام شده است. در این رویکرد ابتدا مطالعات و پژوهشهای داخلی علمی پژوهشی بررسی شده و تعداد 66 مقاله نهایی انتخاب گردید. پس ازآن اطلاعات مناسب متون با استفاده از روش تحلیل مضمون در قالب کدگذاریهای باز و محوری استخراج شده و به تجزیه و تحلیل و ترکیب و مقایسه یافته های کیفی میپردازد، درنهایت با استفاده از کدهای استخراج شده حاصل بررسی نظاممند مقاله های منتخب، چارچوب آینده پژوهی شهری ارائه شده است. در این چارچوب چهار رهیافت اصلی شناسایی شده است. رهیافت فرایندی و مشارکت پذیری به دنبال افزایش مشارکت و همکاری ذینفعان و ذینفوذان می باشد. رهیافت کلنگر و بلندمدت به دنبال خلق برنامه های منعطف، تاب آور و کاربردی تر و تولید دانش در برنامه بلندمدت و میان مدت است. رهیافت تصمیم گیری و برنامه ریزی جامع و منعطف به دنبال شناخت و تحلیل دقیق از محیط برنامه ریزی و در نهایت رهیافت آمادگی در برابرآینده های ممکن به دنبال درک آینده های محتمل و آمادگی بهتر برای رویارویی با آینده می باشد.
شمارهی مقاله: 4
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
آینده پژوهی دریافت: 1402/9/2 | پذیرش: 1402/11/17