1- دانشگاه شهید چمران اهواز ، malekis@scu.ac.ir
2- دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده: (697 مشاهده)
امروزه یکی از مهمترین چالشهای حال و آینده بهویژه در مناطق خشک جهان، مسأله کمآبی و در مواردی بحران آب است. تنشهای آبی در سطح داخلی کشورها نیز در بین ساکنان مکانهای روستایی و شهری نیز به چشم میخورد. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر تنشهای آبی در کلانشهراهواز با تکیه بر رویکرد آینده نگاری می باشد. ابتدا با دیدی سیستماتیک و ساختاری و بر پایه مبانی نظری حاصل شده و با استفاده از روش دلفی، شاخص ها و متغیرهای تأثیرگذار بر تنش آبی در کلانشهر اهواز در ابعاد 5 گانه نهادی - مدیریتی، طبیعی - زیست محیطی، سیاسی، اجتماعی - فرهنگی، اقتصادی و زیرساختی- کالبدی استخراج شد. پس از تدوین سناریوها، از طریق مصاحبه با متخصصین هر سناریو تفسیر و روایی آنها مورد بررسی قرار گرفت و پیامدهای هر سناریو تحلیل و تفسیر شد؛ در این راستا، در پژوهش حاضر برای شناسایی مهم ترین شاخص ها و متغیرهای تأثیرگذار بر آینده های امنیت آبی کلانشهر اهواز در افق 1420، تعداد 72 عامل کلیدی تأثیر گذار بر تنش های آبی شناسایی شد. از میان 72 عامل کلیدی شناختهشده، پس از پایش (ترکیب همپوشانیها، حذف موارد بی ارتباط و مبهم و انجام اصلاحات لازم)، در نهایت 46 متغیر تأثیرگذار تنشهای آبی بر امنیت فضاهای شهری کلانشهر اهواز استخراج شد. از میانِ 46 عاملِ بررسی شده 16 عامل به عنوان عوامل کلیدی مؤثر بر تنش های آبی ناشی از تغییر اقلیم در کلانشهر اهواز نقش عمده ای ایفا نموده و به عنوان بازیگران اصلی شناخته شدند. در نهایت، با بررسی نتایج، برای 16 عامل اصلی، 48 وضعیت احتمالی مشخص شد. در نهایت، 48 وضعیت احتمالی برای آیندۀ این کلانشهر در نظر گرفته شد که این وضعیتها طیفی از شرایط مطلوب تا بحرانی را شامل میشدند. 2 سناریوهای قوی، 4 سناریوهای با سازگاری بالا (سناریوهای باورکردنی)، 9999 سناریوهای ضعیف که سناریوهای با سازگاری بالا (تعداد 4 سناریوی فوق)، نشاندهنده وضعیت حاکم مؤثر بر آینده تنش های آبی ناشی از تغییر اقلیم بر امنیت فضاهای شهری بر کلانشهر اهواز میباشد. نتایج نشان میدهد 4 سناریو احتمال وقوع بیشتری بر تنشهای آبی و آیندۀ کلانشهر اهواز دارند.
نوع مطالعه:
كاربردي |
موضوع مقاله:
آینده پژوهی دریافت: 1402/9/23 | پذیرش: 1403/1/20